ทำไมเราถึงไม่ต้องสอนลูก ให้ “ใจดี”

เวลาที่ลูกไม่ยอมขอโทษ โกหก โมโหร้าย … พวกเรากังวลมั้ยคะ ว่าลูกจะโตมาใจร้ายรึเปล่า แล้วถ้าหมอบอกว่า จริง ๆ แล้ว เด็กทุกคน เกิดมา “ใจดี” แค่พวกเราต้องสอนลูก ต้องช่วยทะลายกำแพงให้เขาสักนิด พวกเราจะสบายใจขึ้นมั้ยคะ : )

กำแพงขวางความใจดีคืออะไร?

กำแพงขวางความใจดี คืออะไรนะ? หมอเรียกมันว่า กำแพงกั้น “ความรู้สึกไม่ชอบตัวเอง” มันเป็นความรู้สึกว่า จุดนี้ในตัวฉันมันไม่ดีเลย ไม่อยากให้ใครมารู้จัก ไม่อยากให้ใครเห็น ดังนั้น ฉันปกปิดดีกว่า

กำแพงเพื่อปกปิด บางครั้งก็มาในรูปแบบการโกหก การโมโห หรือการต่อต้าน เพื่อซ่อนความรู้สึกผิด ๆ ในใจ … ซึ่งหลายครั้ง ผู้ใหญ่มักเผลอมองว่าเด็ก ๆ นิสัยเสีย ทำผิดแล้วอาละวาด จึงดุซ้ำ จนเด็กรู้สึกแย่หนักขึ้นไปอีก

ตัวอย่างพฤติกรรมของเด็กที่สร้างกำแพง

ตัวอย่างคลาสสิค เช่น ลูกทำผิดแล้วไม่ยอมพูดขอโทษ… ยิ่งเราบอกให้พูดว่า “ขอโทษสิลูก” ลูกก็ยิ่งขัดขืนเข้าไปใหญ่ จนต้องตำหนิกันใหญ่โต

แต่ในวินาทีนั้น เชื่อมั้ยคะว่า เด็ก ๆ เหมือนถูกคลื่นซัดท่วมหัวใจไปหมด “เรามันแย่ ไม่ชอบตัวเองแบบนี้เลย … ถ้ายอมพูดขอโทษ แปลว่าเรายอมรับนะ ไม่เอาดีกว่า ไม่อยากทำ พ่อแม่จะเกลียดเรามั้ยที่เราแย่ เรารีบตั้งกำแพงดีกว่า ไม่ขอโทษหรอก ไม่ยอมรับหรอก ไม่อยากเป็นเด็กไม่ดี เดี๋ยวพ่อแม่ไม่รัก” …

ในวินาทีนั้น ยิ่งเราดุมากเท่าไร สั่งมากเท่าไร ลูกก็จะยิ่งปิดปากเงียบ ตั้งกำแพงหนาขึ้น จนอาจจะกลายเป็นร้องไห้ วิ่งหนี หรือตะโกนคำร้าย ๆ ออกมาเลยก็ได้

วิธีลบกำแพงให้ลูก

วิธีลบกำแพงให้ลูก คือการทำให้เห็นว่า ไม่ว่าเค้าจะรู้สึกยังไง พ่อแม่เชื่อเสมอว่าลูกคือเด็กที่ดี และพ่อแม่รักเสมอไม่ว่าลูกจะอารมณ์ไหน … จุดนี้ ไม่ได้แปลว่าหมอแนะนำให้โอ๋ ตามใจ หรือเข้าข้างลูกไปทุกเรื่องนะคะ … แต่หมอแนะนำให้พวกเราเลือกวิธีสอน ด้วยความเชื่อว่า เรากำลังพูดกับ “เด็กดี” ไม่ได้พูดกับ “เด็กมีปัญหา”

เช่นถ้าลูกไม่พูดขอโทษ เราอาจจับมือลูกเบา ๆ แล้วบอกลูกว่า “ตอนนี้ยังไม่อยากพูดใช่มั้ย แม่เข้าใจ แม่ก็เคยเป็นแบบนี้ เดี๋ยวแม่จะพูดให้ก่อน จนกว่าหนูจะพร้อมนะ”

แล้วเราก็อาจพูดขอโทษให้ลูกเห็น “ขอโทษนะจ๊ะ ที่พี่เค้ามาหยิบตุ๊กตาไป แย่เลยเนอะแบบนี้ ถ้าอยากให้พี่ทำอะไรให้หนูแฮปปี้ขึ้น บอกได้นะ” … จากนั้น ก็จบฉากนี้โดยยังไม่ต้องสั่งสอนอะไรเพิ่ม … แค่จงเชื่อมั่นว่า ฉากนี้ ได้ถูกบันทึกลงในหัวใจลูกเราเพิ่มเรียบร้อยแล้วค่ะ

บทสรุปและความสำคัญของการสอนลูกเชื่อมั่นในตัวลูก

คำแนะนำนี้ อาจฟังดูตามใจ ดูซอฟต์จัง โอ๋ไปรึเปล่า มันจะได้ผลจริงหรอหมอ … แต่หมอเลือกทางนี้ ไม่ใช่เพราะอยากจะตามใจลูกค่ะ แต่เพราะมันเป็นทางที่มีแนวโน้มมากสุด ที่จะทำให้เด็ก ๆ มองเห็นความผิดของตัวเอง ยอมรับมันได้ และกล้าพูดคำว่า “ขอโทษ” โดยที่เราไม่ต้องบอกเลย

เพราะความใจดี ไม่ได้สอนด้วยการบอก แต่สอนด้วยความเชื่อและทำให้เห็นเป็นตัวอย่าง … บทเรียนเรื่องนี้ จึงไม่ต้องใช้คำสอนมาก … แค่ใช้ความรัก ความเข้าใจ และการอยู่ข้างลูกในยามที่เกิด “กำแพง” … เพื่อทำให้ลูกเห็นว่า พ่อและแม่ ชอบทุกอย่างที่เป็นเค้า เชื่อว่าเค้าเป็นคนดี และไม่มีอะไรที่เราต้องตั้งกำแพงเลยสักเรื่องเดียว