สื่อสารกับลูก อะไร “น่ากลัว” ที่สุดสำหรับเด็ก

“ไม่มีอะไรลูก” เป็นคำสื่อสารกับลูกที่พวกเราอาจพูดบ่อยเมื่อเจอเรื่องร้ายแรง แต่ไม่อยากให้ลูกกังวล เพราะกลัวลูกจะรับไม่ได้ … แต่รู้มั้ยคะ ท่าทางแบบนี้น่ากลัวที่สุดเลยค่ะสำหรับเด็ก ๆ

เด็กกลัวความสับสนมากกว่าข้อมูล

เพราะในความเป็นจริง สิ่งที่ทำให้เด็ก ๆ กลัว ไม่ใช่ข้อมูล แต่คือความสับสน และรู้สึกว่าถูกทอดทิ้งให้ไม่รู้ความจริง เพราะสมองของลูก ถูกออกแบบมาให้สังเกตความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมรอบตัว และจะกลัวมากเมื่อเขาไม่เข้าใจว่าความเปลี่ยนแปลงพวกนี้คืออะไรกันแน่

เด็ก ๆ คอยฟังสิ่งที่เราพูดเสมอ … เวลาที่เราทะเลาะกันเสียงดัง … เวลาที่ผู้ใหญ่คุยกันว่าคุณย่าป่วยหนัก … เวลาที่ถามกันว่าน้ำจะท่วมมั้ย … ไม่ว่าเค้าจะถามหรือไม่ถาม ลึก ๆ แล้ว พวกเขามักเกิดความรู้สึกแปลก ๆ ในใจ และที่แย่ที่สุดคือพวกเขาอาจตีความเรื่องเหล่านี้แย่เกินจริง และเริ่มโทษตัวเองว่าอาจเป็นต้นเหตุของปัญหา

ความสำคัญของการสื่อสารกับลูกเปิดเผยความจริงกับลูก

เด็กกลัวความ “ไม่รู้” มากกว่าการ “รู้” โดยมีพ่อแม่อยู่เคียงข้าง เพราะลูก ๆ รู้สึกปลอดภัยที่สุด เมื่อพ่อแม่ (หรือผู้ใหญ่สักคน) บอกเขาอย่างเมตตาและตรงไปตรงมา ว่าความจริงคืออะไร และรับฟังความรู้สึก ให้เขาก้าวผ่านเรื่องอันโหดร้ายนั้นได้

เมื่อรู้แบบนี้ ลองเปลี่ยน “ไม่มีอะไรลูก” เป็น 4 รูปแบบนี้กันนะคะ

• 1.“ใช่จ่ะ สิ่งที่หนูรู้สึก เป็นเรื่องจริง”

  เมื่อลูกกลัวอะไร เช่น กลัวเสียงเครื่องดูดฝุ่น หรือกลัวที่ได้ยินพ่อแม่ทะเลาะกัน บอกเขาว่าเสียงนั้นเกิดขึ้นจริง และอธิบายว่ามันคืออะไร การยอมรับความรู้สึกของลูกช่วยให้พวกเขาเข้าใจสถานการณ์และมั่นใจในความรู้สึกตัวเอง

• 2.“พ่อแม่พร้อมตอบคำถามเสมอนะ”

  ไม่มีคำถามใดที่เด็กถามแล้วเราไม่พร้อมตอบ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความตาย การหย่าร้าง ฯลฯ การพูดคุยเรื่องเหล่านี้กับลูก ช่วยให้พวกเขาไม่ต้องจินตนาการที่น่ากลัวเกินจริง

• 3.“ยอมรับ หากเราไม่รู้”

  พ่อแม่ไม่จำเป็นต้องตอบคำถามลูกได้ทุกเรื่อง โดยเฉพาะบางเรื่องที่เราเองก็ยังไม่รู้ เช่น “แม่ตอบไม่ได้ว่าพ่อกับแม่จะเลิกทะเลาะกันเมื่อไร แต่แม่รู้ว่าแม่รักลูก และแม่จะอยู่กับหนูเสมอนะ”

• 4.“ชวนลูกเตรียมใจ”

  สุดท้าย สิ่งที่ช่วยเยียวยาความกลัวของลูกคือการที่เขารู้ว่ารู้สึกอย่างไร และมีคนรับฟัง เช่น “แม่รู้ว่าหนูเสียใจที่ได้ยินแบบนี้ เล่าให้แม่ฟังได้นะว่ารู้สึกยังไง”

การสร้างความปลอดภัยให้ลูกในโลกที่เปลี่ยนแปลง

ไม่มีใครหนีเรื่องน่ากลัวไปได้ แต่ทุกเรื่องจะน่ากลัวน้อยลงเมื่อเด็ก ๆ ได้รับคำอธิบายจากพ่อแม่ เพราะพวกเขาจะรู้ว่าไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ยังมีคนที่พร้อมอยู่ข้างเขาเสมอ