กระตุ้นพัฒนาการสมองคืออะไร วิธีไหนช่วยเสริมสร้างพัฒนาการลูกได้บ้าง

สมอง สามารถพัฒนาได้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์ คุณแม่สามารถเสริมสร้างพัฒนาการและกระตุ้นพัฒนาการสมองลูกได้ ซึ่งพัฒนาการของลูกรักจะพัฒนาต่อไปเรื่อย ๆ ตามช่วงวัย คุณพ่อคุณแม่ถือเป็นส่วนสำคัญในการช่วยเสริมสร้างและกระตุ้นพัฒนาการสมองของเด็ก ๆ ได้ตั้งแต่แรกเกิด ซึ่งการพัฒนาและการกระตุ้นพัฒนาการสามารถทำได้ผ่านการเลี้ยงดู การดูแลเรื่องอาหารและโภชนาการให้ครบถ้วน นอกจากนี้การออกกำลังกายและการพักผ่อนให้เพียงพอก็สำคัญเช่นเดียวกัน

การกระตุ้นพัฒนาการ คืออะไร

การกระตุ้นพัฒนาการ คือ กระบวนการเสริมสร้างและ พัฒนาทักษะต่าง ๆ ของเด็ก ๆ ตามวัย โดยช่วงอายุที่สำคัญและเหมาะต่อการกระตุ้นพัฒนาการมากที่สุดคือช่วง 5 ขวบปีแรก ซึ่งในช่วงนี้พัฒนาการของลูกรักจะมีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนามากที่สุด หากมีพัฒนาการที่ผิดปกติคุณพ่อคุณแม่จะสามารถสังเกตเห็นได้ และแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้ตั้งแต่ช่วงแรก ๆ

พัฒนาการสมองแต่ละช่วงวัย

• พัฒนาการสมองเด็กแรกเกิด – 1 ปี

  ในช่วงนี้เป็นช่วงที่ สมองของเด็กๆ กำลังมีการพัฒนาอย่างรวดเร็วและต่อเนื่องตั้งแต่อยู่ในครรภ์ เป็นช่วงที่เด็กๆ กำลังเรียนรู้ เริ่มมองเห็น และสามรถสื่อสารตอบโต้คุณพ่อคุณแม่หรือคนอื่น ๆ ผ่านการแสดงท่าทาง เสียง และสายตา ซึ่งพัฒนาการต่าง ๆ เด็ก ๆ ก็จะได้เรียนรู้ตามลำดับ เช่น พวกเขาเรียนรู้ที่จะส่งเสียงร้องเมื่อรู้สึกหิวหรือไม่สบายตัว นอกจากนี้ในช่วงวัยนี้ยังเป็นช่วงวัยที่เด็ก ๆ จะใช้สมองไปกับความจำ เริ่มจำลักษณะ หน้าตา และน้ำเสียงของคุณพ่อคุณแม่ได้แล้ว ซึ่งคุณพ่อคุณแม่สามารถกระตุ้นพัฒนาการของลูกได้ตามช่วงวัย เช่น พูดคุยกับลูกบ่อย ๆ และดูแลสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัยอยู่เสมอ เนื่องจากเด็ก ๆ อยู่ในวัยเรียนรู้และชอบสำรวจ จึงอาจเกิดอุบัติเหตุต่าง ๆ ได้ง่าย

• พัฒนาการสมองเด็ก 1 – 2 ปี

  เป็นช่วงวัยที่กล้ามเนื้อมีความแข็งแรงและสามารถควบคุมอวัยวะส่วนต่าง ๆ ได้ดีมากขึ้น เด็ก ๆ จะทรงตัวได้มั่นคงมากกว่าเดิม เริ่มมีความเป็นตัวของตัวเองมากขึ้น และสามารถช่วยเหลือตัวเองในเบื้องต้นง่าย ๆ ได้แล้ว เช่น ตักข้าวทานเอง ฝึกแปรงฟัน ล้างหน้า เลือกชุดที่ชอบ เป็นต้น ในช่วงวัยนี้คุณพ่อคุณแม่สามารถกระตุ้นพัฒนาการสมองของเด็ก ๆ ได้ด้วยการหากิจกรรมมาเล่นด้วยกันบ่อย ๆ เช่น ต่อตัวต่อไม้ อ่านนิทานภาพ ออกกำลังกาย เล่นดนตรี หรือชวนกันไปสำรวจธรรมชาติ

• พัฒนาการสมองเด็ก 2 – 5 ปี

  ในช่วงวัยนี้เป็นช่วงที่เด็ก ๆ แข็งแรงมากขึ้น มีการขยับตัว เดิน วิ่ง ได้คล่องตัวมากยิ่งขึ้น คุณพ่อคุณแม่สามารถส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก ๆ ได้ด้วยการไม่ปิดกั้นจินตนาการลูก ปล่อยให้เด็ก ๆ ได้ลองทำในสิ่งที่สนใจ และสนับสนุนให้ลูกทำกิจกรรมเสริมพัฒนาการ เช่น ทำงานศิลปะ เล่นดนตรี เล่นกีฬา เป็นต้น ในช่วงวัยนี้เด็ก ๆ จะเริ่มมีความสงสัย ต้องการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัวตลอดเวลา คุณพ่อคุณแม่ควรตอบใส่ใจในการตอบคำถามของเด็ก ๆ ให้ดี ไม่ควรดุ เลี่ยงไม่ตอบคำถาม หรือตอบคำถามผ่าน ๆ เพราะจะเป็นการขัดขวางกระบวนการพัฒนาสมองของเด็กโดยตรง

วิธีกระตุ้น พัฒนาการสมอง

การกระตุ้นพัฒนาการสมองสามารถทำได้หลายวิธีด้วยกัน เช่น ใส่ใจด้านอาหารและโภชนาการ เสริมสร้างกิจกรรมและการเรียนรู้ของเด็ก ๆ ชวนกันออกกำลังกายเป็นประจำ และพักผ่อนให้เพียงพอ เพียงเท่านี้คุณพ่อคุณแม่ ก็จะช่วยกระตุ้นพัฒนาการของเด็ก ๆ ให้ดีมากยิ่งขึ้น

• ออกกำลังกายให้เหมาะสมต่อช่วงวัย

  การเล่น นอกจากจะเป็นการเรียนรู้ที่ดีของเด็ก ๆ วันนี้แล้ว ยังถือเป็นการออกกำลังกายที่ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อและระบบประสาทต่าง ๆ ให้แข็งแรงและทำงานประสานกันอย่างมีประสิทธิภาพ หากเด็ก ๆ ได้ออกมาปล่อยพลัง เคลื่อนไหวร่างกาย ก็จะช่วยเสริมสร้างพัฒนาการกล้ามเนื้อทั้งมัดเล็กมัดใหญ่ และยังช่วงเสริมสร้างในเรื่องของการเรียนรู้ พัฒนาระบบประสาทมากยิ่งขึ้นเมื่อเด็ก ๆ ได้ทำความรู้จักสิ่งต่าง ๆ ผ่านการเล่น นอกจากนี้การออกกำลังกายด้วยการเล่นจะช่วยเสริมสร้างสุขภาพจิตของลูกให้ดี ลดโอกาสเสี่ยงในการเกิดความเครียดในเด็ก และช่วยให้เด็ก ๆ นอนหลับได้ง่ายขึ้นอีกด้วย

• ดูแลอาหารและโภชนาการ เพื่อเสริมสร้างพัฒนาการสมอง

  อาหารถือเป็นปัจจัยสำคัญในการช่วยเสริมสร้างพัฒนาสมอง ตั้งแต่แรกเกิดเด็ก ๆ จะได้รับสารอาหารจากนมแม่ ที่อุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญที่สมองและร่างกายของลูกต้องการ โดยในนมแม่อุดมไปด้วยแหล่งสารอาหารสำคัญสำหรับสมอง เช่น ดีเอชเอ (DHA) โคลีน ทั้งยังมีไขมัน โปรตีน เหล่าวิตามินและแร่ธาตุมากกว่า 200 ชนิด นอกจากนี้สารอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง จะช่วยเสริมสร้างพัฒนาการในเรื่องของความจำได้ดีอีกด้วย การเลือกทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ จะช่วยทำให้สมองของลูกรักทำงานได้ดียิ่งขึ้น ส่งผลให้ลูกรักมีพัฒนาการสมองที่ดีมากยิ่งขึ้น

• การพักผ่อนให้เพียงพอมีผลต่อสมอง คุณพ่อคุณแม่ไม่ควรมองข้าม

  ในช่วงที่เด็ก ๆ นอนหลับพักผ่อน หรือหลับลึก จะเป็นช่วงที่อวัยวะในร่างกายจะทำการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ รวมทั้งฮอร์โมนส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของลูกทำงานได้ดี ดังนั้น เด็ก ๆ ควรนอนหลับอย่างมีคุณภาพ เพราะจะช่วยทำให้เด็ก ๆ มีสมาธิและความจำมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้การนอนหลับสนิทยังช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันร่างกายให้ดีขึ้นอีกด้วย

การกระตุ้นพัฒนาการลูกเป็นสิ่งที่คุณพ่อคุณแม่จำเป็นต้องใส่ใจมาก ๆ คุณพ่อคุณแม่ควรสังเกตและเข้าใจพัฒนาด้านต่าง ๆ ในแต่ละช่วงอายุของลูกเป็นอย่างดี เพื่อคอยสนับสนุน ส่งเสริม และให้ความช่วยเหลือในกรณีที่ลูกมีแนวโน้มว่าอาจมีพัฒนาการไม่สมวัย

สิ่งสำคัญไม่แพ้กัน คือ การดูแลด้านอาหารและโภชนาการ รวมไปถึงการพักผ่อนให้เพียงพอ เป็นปัจจัยหลักที่จะช่วยพัฒนาการสมองลูกได้ดีที่สุด เมื่อเด็ก ๆ ได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนไปช่วยเสริมสร้างสมอง และมีการนอนที่ได้คุณภาพเหมาะแก่การทำงานของระบบต่าง ๆ ของร่างกาย ควบคู่ไปกับการทำกิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการตามวัย ก็จะช่วยให้เด็ก ๆ มีพัฒนาการที่ดี และเติบโตได้อย่างแข็งแรง